ต้างนก ๔

Aralia stellata (King) J. Wen

ชื่ออื่น ๆ
หุนกวาง (ทั่วไป)
ไม้พุ่มถึงไม้ต้นขนาดเล็ก กิ่งเกลี้ยง ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงเวียน มีใบย่อย ๓-๕ ใบ เรียงตรงข้าม รูปใบหอกถึงรูปรี หูใบอยู่ในซอกก้านใบ ติดทน ช่อดอกแบบช่อซี่ร่มแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง ช่อย่อยแบบช่อซี่ร่ม มี ๒-๔ ช่อ มีขนนุ่ม ดอกสีขาว ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม มีก้านยอดเกสรเพศเมียติดทนที่ปลายผล เมล็ดค่อนข้างแบน มีได้ถึง ๕ เมล็ด

ต้างนกชนิดนี้เป็นไม้พุ่มถึงไม้ต้น สูง ๔-๖ ม. กิ่งเกลี้ยง

 ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ ยาว ๑๐-๓๐ ซม. เรียงเวียน มีใบย่อย ๓-๕ ใบ เรียงตรงข้าม รูปใบหอกถึงรูปรี กว้าง ๔-๘ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนมนถึงมนกลม ขอบจักฟันเลื่อย แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนนุ่ม เส้นกลางใบนูนทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๘ เส้น ปลายเชื่อมเข้าหากัน เส้นใบย่อยแบบร่างแห ก้านใบย่อยยาว ๒-๓ มม. หูใบอยู่ในซอกก้านใบ ติดทน

 ช่อดอกแบบช่อซี่ร่มแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง ยาว ๔.๕-๖ ซม. ช่อย่อยแบบช่อซี่ร่ม มี ๒-๔ ช่อ ก้านช่อดอกยาวประมาณ ๑ ซม. มีขนนุ่ม แต่ละช่อย่อยมีประมาณ ๔๐ ดอก ใบประดับรูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๔ มม. ยาวประมาณ ๘ มม. ติดทน ดอกสีขาว ก้านดอกยาว ๐.๕-๑ ซม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๕ แฉก แต่ละแฉกรูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๐.๕ มม. ยาวประมาณ ๑ มม. กลีบดอก ๕ กลีบ รูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๑.๕ มม. เรียงซ้อนเหลื่อมในดอกตูม เกสรเพศผู้ ๕ เกสร เรียงสลับกับกลีบดอก อับเรณูรูปทรงรี รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ยาวประมาณ ๑.๕ มม. เกลี้ยง มี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๑.๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๕ แฉก

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม กว้าง ๒-๓ มม. ยาว ๓-๔ มม. แต่ละช่อย่อยมี ๓๐-๔๐ ผล ก้านผลยาว ๐.๘-๑.๒ ซม. มีก้านยอดเกสรเพศเมียติดทนที่ปลายผล ยาวประมาณ ๒ มม. เมล็ดค่อนข้างแบน มีได้ถึง ๕ เมล็ด

 ต้างนกชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ พบตามป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๑,๕๐๐-๑,๘๐๐ ม. ออกดอกเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม เป็นผลเดือนธันวาคมถึงมกราคม ในต่างประเทศพบที่เมียนมา.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ต้างนก ๔
ชื่อวิทยาศาสตร์
Aralia stellata (King) J. Wen
ชื่อสกุล
Aralia
คำระบุชนิด
stellata
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- King, George
- Wen, Jun
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- King, George (1840-1909)
- Wen, Jun (1963-)
ชื่ออื่น ๆ
หุนกวาง (ทั่วไป)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นายเสกสรร ไกรทองสุข